27 Νοεμβρίου 2016
Πριν ξημερώσει, πήραμε τον δρόμο για να αποφύγουμε την ατέλειωτη πρωινή κίνηση στις λεωφόρους της Κωνσταντινούπολης. Προορισμός η Χηλή (Şile) που κουρνιάζει πάνω από την Μαύρη Θάλασσα. Κατά το ξημέρωμα βρεθήκαμε μέσα στο βαθύ πέπλο της ομίχλης στα δάση της βόρειας Βιθυνίας που παραμένουν ακόμη άθικτα από την αλόγιστη επέκταση της Κωνσταντινούπολης. Όταν βγήκαμε στη Μαύρη Θάλασσα, το κρύο τρυπούσε το σώμα κι η ομίχλη επέπλεε πάνω στη θάλασσα με μια αργή κίνηση προς τον βορρά.
Η Χηλή της Βιθυνίας είναι η πρώτη παράλια πόλη στη βορειοανατολική πλευρά του Βοσπόρου με πληθυσμό πάνω από 25.000 κατοίκους. Στον κόλπο της μια ψηλή βραχονησίδα αποτέλεσε το βάθρο του παλαιότατου κάστρου της (απ’ όπου και το όνομά του βράχου Κάστρο) που κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς το 1308. Το κάστρο επέβλεπε την είσοδο και έξοδο στον Εύξεινο Πόντο. Στο δυτικό ακρωτήρι της Χηλής βρίσκεται ο μεγαλύτερος φάρος της Τουρκίας χτισμένος το 1858.
Η πόλη χτίστηκε αρχικά σε δύο υψώματα που χωρίζονται από μια χαράδρα που την διασχίζει ένας ποταμός (ο Ντερές). Αργότερα η πόλη απλώθηκε και χαμηλά στην χαράδρα, όπου ο ποταμός έρεε ορμητικά τους χειμωνιάτικους μήνες. Στη Χηλή κατοικούσαν περίπου 1000 Ρωμιοί (κυρίως ψαράδες, μαραγκοί και βαρελάδες) και περίπου 2.000 Τούρκοι που λέγεται ότι άρχισαν να εγκαθίστανται μετά το 1821. Μέχρι το 1922 αποτελούσε το διοικητικό κέντρο για δεκαέξι χωριά καθώς εκεί συγκεντρώνονταν οι αρχές της περιοχής (ο καϊμακάμης, το δικαστήριο, το νοσοκομείο κ.ά.). Η Χηλή υπαγόταν εκκλησιαστικά στη Μητρόπολη Χαλκηδόνας. Στην ανατολική πλευρά του Ντερέ βρισκόταν η ρωμαίικη συνοικία Σμύλοι (στα τουρκικά Ντεγιρμέν μαχαλεσί), δυτικά ήταν οι συνοικίες Κεπερίτες, Κουί και Καταπάδες (όπου ζούσαν οι εύρωστες οικογένειες της Χηλής), που αμφότερες ονομάζονταν στα τουρκικά Χισάρ μαχαλεσί. Προς τον νότο ήταν οι τούρκικοι μαχαλάδες Τσαρδάκ και Τσαρσί (όπου και η αγορά με ρωμαίικα και τούρκικα μαγαζιά) και ψηλά στο ανατολικό ακρωτήρι ο μαχαλάς Φενέρ, όπου το σήμα κατατεθέν της πόλης, ο φάρος.
Η περιήγηση στις παλιές συνοικίες της Χηλής είναι πραγματική απόλαυση, παρά τις ανηφοριές που πρέπει αναγκαστικά να διαβείς. Διατηρεί ακόμη πολλές ξύλινες και πέτρινες οικίες και δημόσια κτίσματα, κρήνες (σαν αυτή της Χαντιτζέ χανούμ του 1871), την εκκλησία του αγίου Ευθυμίου, πολιούχου της Χηλής, που σήμερα είναι τζαμί καθώς και τα ερείπια του οθωμανικού χαμάμ στα δυτικά ριζά του λόφου πάνω από τον Ντερέ. Στην αγορά θα βρεις και μπλούζες γυναικών φτιαγμένες με μια ιδιαίτερη βελονιά σε διάφορα μοτίβα που αποκαλείται Şile bezi. Τέτοια μαγαζιά θα βρεις και τριγύρω από το Λιβάδι, μια όμορφη ρωμαίικη πλατεία στους Κεπερίτες και στο Κουί την πλατεία των Καταπάδων με τον πλάτανο.
Αφήνοντας όμως στην άκρη την περιήγηση, αξίζει να αφιερώσετε χρόνο σε κάποια όμορφη γωνιά με θέα την θάλασσα και το λιμάνι ή τον φάρο. Λίγο μετά θα συνειδητοποιήσετε ότι εδώ ο αέρας μυρίζει διαφορετικά.